Patentler; incelemeli patent, incelemesiz patent ve faydalı model olmak üzere üçe ayrılırlar.

Patent koruması 551 sayılı K.H.K hükümlerine göre düzenlenmiştir.

1. İncelemeli Patent: Sözkonusu patent başvurusu yurt dışında araştırma ve incelemeye tabi tutulur. Belgeye bağlanma süresi 24-36 aydır. 20 yıl koruma sağlar.

2. İncelemesiz Patent: Patent başvurusu yurt dışında sadece araştırmaya tabi tutulur. Belgeye bağlanma süresi 20-24 aydır. 7 yıl koruma sağlar. Bu 7 yıl içinde başvuru sahibi talep ederse incelemesiz patenti incelemeli patente çevrilebilir ( koruma süresi 20 yıla uzatılmış olur).

3. Faydalı Model: Faydalı modeller varolan teknolojinin gelişmesini sağlayan unsurlardan biridir. Herhangi bir araştırma ve incelemeye tabi tutulmaksızın 12-14 ay gibi bir süreçte belgeye bağlanır. 10 yıl koruma sağlar. 10 yıl sonra kamuya mal olur. Patentten farkı; tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz. Patente göre daha düşük maliyetlidir.

Bir buluş için resmi olarak patent başvurusunu gerçekleştirmeden önce yapılması gereken en önemli iş patent ön araştırması veya sorgulamasıdır.

Ulusal (www.tpe.gov.tr) ve uluslar arası patent veritabanlarında (http://ep.espacenet.com/) yapılacak araştırma neticesinde söz konusu buluşun yeni olup olmadığı, tekniğin bilinen durumunun aşılıp aşılmadığı ortaya çıkacağından, patent başvurusu yapılıp yapılmamasına karar verilir. Araştırma yapılmadan gerçekleştirilecek bir patent başvurusu hem zaman kaybıdır, hem de para kaybıdır. Bununla birlikte patent araştırması uzmanlık ve bilgi birikimi gerektirdiğinden işinde profesyonel bir patent vekili aracılığı ile yapılmalıdır.

• Patent veya faydalı model başvurusunun hazırlanması uzmanlık ve tecrübe gerektiren bir iştir. Başvuru dosyasında buluşu açıklayan tarifname, teknik çizimler ve istemlerin kapsamlı ve teknik bir dille, anlaşılır yazılması gerekmektedir.

• Başvurudan sonra ise yapılması gereken işlemler / varsa eksiklikler TPE tarafından belirli aralıklarla bildirilmektedir. Bu bildirimlerin dikkatli bir şekilde takip edilmesi, yapılması gereken işlemlerin veya tamamlanması gereken eksikliklerin süresi içinde tamamlanması gerekmektedir. Aksi halde patent dosyası yanabilir.

Başarılı bir patent başvurusu gerçekleştirebilmek için, dökümanların ( buluşu açıklayan tarifname, istemler, teknik çizimler ) eksiksiz bir şekilde hazırlanması gerekmektedir.

• Başvuru sahibinin bilgileri ( firma veya şahıs olabilir)

• Buluş sahibi bilgileri

• Noter tasdiksiz özel vekaletname.

1. Koruma süresinin dolması

2. Patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi

3. Yıllık ücretlerin ve ek ücretlerin süresinde ödenmemesi; sebeplerinden birinin gerçekleşmesi ile sona erer.

Patent ve faydalı modellerde her yıl Türk Patent Enstitüsü’nün bildirimine gerek olmaksızın zorunlu olarak ödenmesi gereken yıllık sicil yenileme ücreti bulunur, süresi içerisinde ödenmeyen yıllık sicil yenileme ücretleri ücret listesinde belirtilen ilave bir ücretle vadeyi takip eden altı ay içinde gecikmeli olarak ödenebilir. Bu süre sonuna kadar da ödenmeyen yıllık sicil harcı patent / faydalı model hakkının sona ermesine neden olur.

Patent Tescili ile ilgili olarak Rüçhan Hakkı başvuru tarihi bakımından öncelik demektir. Yurt dışı patent başvurularında geçerli bir kavramdır.

Eğer bir buluşun birden fazla ülkede korunması istenirse, ilk patent başvurusunun herhangi bir ülkede yapılması tarihinden itibaren 12 aylık bir süre içinde aynı buluş için başka bir ülkede başvuru yapma konusunda bir haktan yararlanılabilir, buna rüçhan hakkı denir.

Başvuru sahibi, yararlanmak istediği rüçhan hakkını başvuru ile birlikte veya başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde talep eder. Bununla ilgili Rüçhan Hakkı Belgesini, patent başvurusu tarihinden itibaren üç ay içerisinde vermediği takdirde rüçhan hakkından yararlanma talebi yapılmamış sayılır.

Yabancı ülkelerde patent verilmesi için yapılan bir başvurunun farklı ülkelerde yapılmış olmasına bakılmaksızın birden çok rüçhan hakkı talebinde bulunulabilir.